Podwyżki cen prądu w 2024 i 2025 roku. O ile dokładnie zapłacimy więcej za prąd?

Jakie mamy informacje o podwyżkach cen prądu w 2024 roku? 

Jedno jest pewne – realne ceny prądu stale rosną, natomiast rachunki za energię elektryczną wielu gospodarstw domowych pozostają na podobnym poziomie. Jest to efekt działań rządowych i wydania milionów złotych na dopłaty dla odbiorców i firm energetycznych. 

Stawki, które podajemy w artykule, uwzględniają koszt energii czynnej, dystrybucji, stawkę VAT i dopłaty do rachunków w 2024 r. 

Nowe limity zużycia energii: 1500 kWh, 1800 kWh i 2000 kWh

W 2024 roku kontynuowane jest zamrażanie cen prądu w ramach tarczy solidarnościowej. Nowe limity rocznego zużycia prądu są jednak niższe niż w 2023 roku i to o połowę. Początkowo zamrożenie cen energii miało funkcjonować do 1 lipca 2024 r, jednak 8 maja rząd ogłosił, że limity będą obowiązywać również w drugiej połowie roku. W jaki sposób zamrażane są ceny? Poprzez wprowadzenie trzech limitów zużycia:

• zużycie do 1500 kWh rocznie (wcześniej 3000 kWh);
• zużycie do 1800 kWh rocznie (wcześniej 3600 kWh) w przypadku gospodarstw z osobami z niepełnosprawnościami;
• zużycie do 2000 kWh (wcześniej 4000 kWh) dla rolników i gospodarstw z Kartą Dużej Rodziny (w tym i dla seniorów, którzy posiadają kartę i odchowali co najmniej troje dzieci).

Osoby, które nie przekroczą powyższych progów, mogą liczyć na zamrożenie cen energii i stawkę z 2022 roku. Po przekroczeniu limitu cena będzie liczona według nowych stawek z 2024 roku. Jak rozliczane są gospodarstwa, które przekroczą rządowy próg?

Wyższa cena za 1 kWh energii elektrycznej ma dotyczyć zużycia powyżej ustalonego limitu. Oznacza to, że jeśli zużywamy 2200 kWh prądu rocznie (o 700 kWh więcej od niższego progu 1500 kWh), to wyłącznie nadwyżka 700 kWh zostanie objęte podwyżką. Zużycie na poziomie 1500 kWh ma być chronione stałymi cenami – do tego poziomu stawki będą zamrożone.

Zamrożone ceny energii – zmiany po 1 lipca 2024 r.

Do końca czerwca 2024 r. zamrożona stawka netto za energię elektryczną wynosiła 412 zł/MWh. Obowiązywała ona do określonych limitów, które opisaliśmy powyżej. Na mocy Ustawy o bonie energetycznym od 1 lipca 2024 r. cena energii wzrosła do 500 zł/MWh, bez względu na poziom zużycia energii elektrycznej.

Nową stawką została objęta również dystrybucja energii, która wraz z kosztem zakupu składa się na całkowitą wysokość rachunku. Koszt transportu energii po 1 lipca został odmrożony, a opłata ta wzrosła z 289 do 430 zł/MWh. Została jednak (nieznacznie) pomniejszona o wysokość opłaty mocowej, która od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. wynosi 0 zł. Biorąc jednak pod uwagę, że opłata mocowa dla gospodarstw domowych wynosiła od 2,66 do 14,9 zł miesięcznie, wpływ na redukcję ceny prądu nie jest bardzo wysoki. Według analiz prezesa URE rezygnacja z opłaty mocowej obniżyła podwyżki o ok. 25%.

Stawka maksymalna w 2024 roku

Maksymalna stawka za energię czynną dla gospodarstw domowych przekraczających limit zużycia wynosi 852,39 zł brutto (693 zł netto) za MWh, co oznacza 85 gr brutto za 1 kWh. Jednak realnie na rachunku za energię zapłacimy średnio 1,41 zł za 1 kWh. Maksymalna cena prądu obowiązuje także właścicieli i właścicielki fotowoltaiki. Warto jednak pamiętać, że oprócz 85 gr za 1 kWh, na naszych rachunkach za prąd znajdą się także opłaty dystrybucyjne.

Dopłata do rachunków za prąd

Wszystkie gospodarstwa domowe otrzymają dopłatę do rachunków za energię w wysokości 125 zł. Od tego, czy spełnią wskazane w rozporządzeniu warunki, zależy, czy pieniądze będą wypłacone w 2024 r. czy w 2025 r.

Przyczyny wzrostu cen energii elektrycznej

Sprzedawcy prądu dokonują skupu energii na Towarowej Giełdzie Energii w Warszawie. Roczny koszt jednej MWh prądu w 2020 roku wynosił na giełdzie 252 zł, natomiast w 2021 roku pojawiały się już takie kwoty jak 1300 zł (12 grudnia 2021 r.). W szczytowych momentach 2022 roku na Towarowej Giełdzie Energii cena za MWh osiągała poziom nawet 1556,13 zł! Aktualnie stawki oscylują w okolicy 500 zł. Na zmiany cen energii mają wpływ różne czynniki, np.:

- wzrost cen węgla (polska energetyka to głównie energetyka węglowa);

- potrzebę oszczędzania węgla przed sezonem grzewczym;

- podwyżki cen surowców mają m.in. wpływać na zmniejszenie konsumpcji;

- niewystarczająca infrastruktura po stronie magazynów energii, co dotyczy przede wszystkim energii odnawialnej (pochodzącej ze słońca i wiatru), która jest dostarczana nieregularnie do sieci dystrybucyjnej;

- zwiększony popyt na energię;

- kryzys energetyczny w wyniku wojny w Ukrainie (m.in. odcięcie od dostaw surowców energetycznych z Rosji i destabilizacja wielu europejskich rynków energii);

- koszt zakupu uprawnień do emisji CO2, co w szczególności obciąża polską energetykę, w której zdecydowana większość produkcji pochodzi ze źródeł nieodnawialnych (węgiel brunatny i kamienny). 

Wzrost cen na giełdzie przekłada się bezpośrednio na wyższe rachunki.

Jak rosły ceny prądu w ostatnich latach?

Rząd zaplanował szereg działań, które miały na celu złagodzenie podwyżek cen prądu, gazu i paliw w 2022 roku. Był to ważny element tarczy antyinflacyjnej. Wśród nich warto wymienić obniżenie akcyzy i stawki VAT za energię elektryczną i dodatek osłonowy. Oba rozwiązania dotyczyły wszystkich gospodarstw domowych w Polsce.

Obniżka stawki VAT i akcyzy pozwoliła realnie zaoszczędzić 117 zł w ciągu roku. Przewidziana została jednak tylko do końca 2022 roku. W 2024 roku powrót dawnej stawki VAT (23%) sprawia, że nasze rachunki są wyższe – nawet jeśli mieścimy się w rządowym limicie. Dodatkowo rosną ceny dystrybucji energii, co przekłada się na ostateczną kwotę. Szacuje się, że przeciętna wysokość rachunku za prąd może wzrosnąć nawet o 28%.

Kto decyduje w Polsce o podwyżkach cen prądu?

Za cenę energii w Polsce odpowiada powołany w 1997 roku Urząd Regulacji Energetyki. Dopiero po pozytywnej decyzji prezesa URE dystrybutorzy mogą zmienić swoje taryfy prądu. Do zadań URE należy przede wszystkim dbanie o bezpieczeństwo energetyczne w Polsce oraz ochrona odbiorców końcowych – czyli nas. W kompetencjach URE leży także zapewnienie konkurencji na rynku czy kontrolowanie podmiotów, które funkcjonują na rynku energii.

‍Poprzez zatwierdzenie taryfy na 18 miesięcy, ceny energii elektrycznej w naszym kraju w drugiej połowie 2024 roku rosną znacznie wolniej. Jednakże nie spadną one w 2025 roku nawet wtedy, gdyby doszło do obniżki cen energii elektrycznej na giełdzie.

Podwyżki cen prądu w 2024 r.

Początkowo limity energii miały funkcjonować jedynie przez pierwszą połowę roku, aż do końca czerwca. Zamrożenie cen prądu zostanie jednak przedłużone na cały 2024 rok. Mechanizm ten będzie jednak wyglądał inaczej. Dotychczas zamrożenie cen funkcjonowało bowiem w ramach limitu cen energii. Jak wspomnieliśmy wcześniej, limity zostały one zmniejszone o połowę do:

• 1500 kWh;
• 1800 kWh w przypadku orzeczenia o niepełnosprawności;
• 2000 kWh w przypadku gospodarstw rolnych i posiadaczy Karty Dużej Rodziny.

Wynikało to z faktu, że obowiązywały one jedynie przez pierwszą połowę roku. Po przekroczeniu limitu gospodarstwa płaciły 852,39 zł brutto za każdą zużytą MWh. Ze względu na inflację, dodatek osłonowy na pierwsze półrocze 2024 r. został powiększony o 14,4%.

Po 1 lipca 2024 r. ceny energii zostały odmrożone, a koszt sprzedaży, jak i dystrybucji prądu, wzrósł. Według szacunków Urzędu Regulacji Energetyki (URE), średni miesięczny rachunek za energię elektryczną wzrośnie o 27,46 zł netto (33,8 zł brutto). Dotyczy to jednak gospodarstwa domowego zużywającego rocznie zaledwie 2 MWh prądu. Szczegółowe wyliczenia przedstawia grafika stworzona przez URE:

Podwyżki cen prądu po 1 lipca 2024 stały się więc faktem. Niektóre gospodarstwa będą mogły jednak liczyć na bon energetyczny, czyli jednorazową zapomogę w wysokości od 300 do 1200 zł. Kwota bonu uzależniona jest liczby mieszkańców gospodarstwa domowego oraz rodzaju podstawowego źródła ogrzewania. 

Bon energetyczny przysługuje gospodarstwom jednoosobowym, których przeciętne dochody w 2024 r. nie przekroczyły 2500 zł, a także gospodarstwom wieloosobowym, w których dochody na mieszkańca wynoszą do 1700 zł. Więcej o tym kto dostanie bon i jak złożyć wniosek przeczytasz w naszym artykule o bonie energetycznym.

Wnioski o podwyżki cen prądu do URE

4 wielkie firmy energetyczne: Enea, Energa, PGE, Tauron mogą podnieść koszty energii elektrycznej dopiero po złożeniu odpowiedniego wniosku do Urzędu Regulacji Energetyki i otrzymaniu na to zgody. Na rachunkach za prąd można znaleźć dwie podstawowe opłaty: za energię czynną (zużywaną przez odbiorców) i dystrybucję (dostarczanie prądu do odbiorców).

Sprzedawcy prądu i ich wnioski o podwyżkę w 2024 roku

‍W 2024 roku cena 1 kWh prądu wynosi średnio 0,85 gr brutto – dokładna stawka może różnić się w zależności od m.in. Twojego miejsca zamieszkania i sprzedawcy energii elektrycznej, z którego usług korzystasz.

Poniżej wskazujemy na podwyżki rachunków za prąd w 2024 roku, biorąc pod uwagę wzrost kosztów energii czynnej, dystrybucji i opłaty mocowej, a także podwyżkę akcyzy i stawki VAT. Obliczenia wykonywane są dla zużycia 2400 kWh rocznie (200 kWh miesięcznie).

Potencjalne podwyżki cen prądu w 2025 roku

Warto dodać, że nie da się wskazać jednego, najdroższego sprzedawcy energii. W zależności od zużycia na rachunku za prąd inne opłaty będą stanowiły ważniejszą część rachunku. Przy dużym poborze prądu największe znaczenie ma koszt 1 kWh energii. Dla mniejszego zużycia to opłaty stałe mogą stanowić największą część opłat.

Już teraz widzimy, że w 2025 roku ceny prądu mogą wzrosnąć. Ministerstwo Finansów przewiduje wzrost o około 15%. Wzrost ten będzie wynikał głównie z ponownego wprowadzenia opłaty mocy oraz deregulacji cen energii elektrycznej. Potencjalne scenariusze zmian w tym zakresie dotyczyć mogą także zniesienia limitu zużycia prądu.

Zmiany w opłatach na rachunku za prąd

Rachunki wzrosły również ze względu na dodatkowe opłaty, które pojawiają się na rachunkach za prąd. W 2025 roku przewiduje się kilka zmian w opłatach na rachunku za prąd w Polsce. Jednym z najważniejszych planów jest wzrost opłat za energię elektryczną związany z wzrostem cen surowców oraz kosztów produkcji energii. Poza tym nowe regulacje prawne mogą wpłynąć na sposób obliczania opłat, szczególnie w kontekście promowania energii odnawialnej i zwalniania podatków dla producentów energii z takich źródeł. Nowa opłaca mocowa od stycznia 2025 z pewnością obciąży odbiorców dodatkowymi kosztami.

Opłata kogeneracyjna 

Opłata kogeneracyjna odpowiadała za wsparcie możliwości wytwarzania w elektrowniach energii elektrycznej i ciepła. W 2020 roku wynosiła 0,00139 zł za każdą zużytą w domu kWh prądu, natomiast w 2021 roku została ona wyzerowana. W 2022 roku wysokość stawki opłaty kogeneracyjnej wynosiła 0,00406 zł/kWh, a w 2034 roku – 0,00496 zł/kWh. W 2024 roku stawka opłaty kogeneracyjnej wzrosła do 0,00618 zł/kWh.

Opłata OZE

Opłata OZE ma za zadanie wspierać odnawialne źródła energii w Polsce. W 2020 roku wynosiła 0 zł, w 2021 wzrosła do 0,0022 zł za 1 kWh energii, a w 2022 do 0,00090 zł za kWh. W 2023 roku opłata OZE została znów wyzerowana. W 2024 roku klienci mogą odetchnąć z ulgą, bowiem opłata OZE pozostanie na poziomie zerowym.

Opłata mocowa 

Opłata mocowa ma odpowiadać za bezpieczeństwo energetyczne i stałe dostawy prądu. To jej wysokość w największym stopniu zadecydowała o tym, o ile więcej zapłaciliśmy za prąd w 2021 roku. W 2021 roku w zależności od zużycia prądu wynosiła od 2,30 zł do aż 12,87 zł brutto. W 2022 roku wynosiła od 2,37 zł (2,92 zł brutto) do 13,25 zł(16,30 zł brutto). W  2023 roku opłata mocowa wynosiła prawie tyle samo, co w roku poprzednim – od 2,38 zł netto do 13,35 zł netto.

W pierwszej połowie 2024 r. stawka opłaty mocowej dla gospodarstw domowych wynosiła nieco więcej, bo od 2,66 zł netto do 14,90 zł netto. Od 1 lipca jest zniesiona i wynosi 0 zł. Czasowe zwolnienie gospodarstw domowych z opłaty mocowej potrwa do końca 2024 r.

‍Już 1 stycznia 2025 r. na rachunek gospodarstw domowych ma powrócić opłata mocowa, która dla przeciętnego odbiorcy wyniesie 11,44 zł netto na miesiąc.

Opłata jakościowa

Opłata jakościowa, podobnie jak kogeneracyjna i OZE, jest zależna od ilości zużywanego prądu. Jej wysokość określana jest przez PSE (Polskie Sieci Energetyczne), a więc poszczególni dostawcy nie mają wpływu na jej wysokość. Na 2024 rok została ustalona w wysokości 0,0242 zł /kWh.

Jak uniknąć wzrostu cen prądu?

Rachunki za prąd można obniżyć, oszczędzając energię elektryczną w domu. Wymaga to wprowadzenia drobnych zmian. Jeżeli oszczędzanie energii nie przyniesie odpowiednich rezultatów, polecamy spróbować zmiany sprzedawcy prądu lub zainwestować w fotowoltaikę.

Fotowoltaika, a więc darmowy prąd

Fotowoltaika to rozwiązanie, które pozwoli korzystać w domu z darmowej energii. Dzięki panelom słonecznym prosumenci nie tylko w mniejszym stopniu szkodzą środowisku naturalnemu, ale również zmniejszają swoje rachunki do kilkunastu zł miesięcznie. Oferty można sprawdzić w porównywarce fotowoltaiki. Sytuacja prosumentów i prosumentek komplikuje się jednak w obliczu wprowadzonego przez rząd limitu prądu 1500 kWh/1800 kWh. Właściciele fotowoltaiki mają zdecydowanie wyższe zużycie, co oznacza, że zapłacą znacznie więcej za nadwyżkę.

Warto jednak dodać, że prosumentów i prosumentki obejmuje ta sama cena maksymalna energii elektrycznej, co pozostałe gospodarstwa domowe. Rozliczając się w systemie zarówno net-billing, jak i net-metering, mogą liczyć na zakup energii po gwarantowanej cenie 683 zł netto za MWh. Czytaj więcej: „Limit zużycia prądu”.

Podwyżki energii elektrycznej, a zmiana sprzedawcy prądu

Poprzez skorzystanie z porównywarki cen można sprawdzić różne dostępne na rynku oferty, wybrać najkorzystniejszą i zmienić sprzedawcę na tańszego (również online). Cały proces nie jest skomplikowany, a może sprawić, że podwyżki cen nie będą tak dotkliwe. Zmiana sprzedawcy prądu wydaje się szczególnie atrakcyjna dla przedsiębiorców. Dlaczego? Dla osób prowadzących firmy nie został wydzielony osobny próg, dzięki któremu można liczyć na zamrożenie cen prądu. Oznacza to, że większość firm mierzy się z ogromnymi podwyżkami, mimo ustalonej maksymalnej ceny energii dla małych i średnich przedsiębiorstw. Warto już teraz podjąć konkretne kroki i zmienić sprzedawcę na tańszego!