W procesie planowania instalacji przydomowej elektrowni musimy zwrócić uwagę na wiele czynników. Dobrze dobrana moc paneli fotowoltaicznych jest bardzo ważnym elementem, który dużej mierze zadecyduje o oszczędnościach i czasie zwrotu inwestycji.
- Moc instalacji fotowoltaicznej należy dopasować do rocznego zużycia energii
- Przy doborze mocy warto uwzględnić orientację paneli, możliwe zacienienie oraz dostępną powierzchnię
- Systemy rozliczeń nadwyżek energii to starszy net-metering oraz nowszy net-billing
- Źle dobrana moc instalacji fotowoltaicznej oznacza dłuższy czas zwrotu inwestycji
Dedykowane produkty pod Twoje potrzeby
Jakie jest nasze aktualne zużycie prądu w domu?
W pierwszej kolejności musimy poznać zużycie energii w domu. Można to zrobić na podstawie starych faktur za prąd lub skorzystać z kalkulatora zużycia energii elektrycznej. Najdokładniejsze szacunki przyniesie sprawdzenie poboru prądu z kilku lat. Jeżeli nie ma takiej możliwości, skup się na przynajmniej ostatnim roku (w okresie od stycznia do grudnia).
Do zużycia, jakie uzyskamy, należy dodać planowane zwiększenie zużycie prądu, które może wynikać ze zmiany ogrzewania wody lub domu na elektryczne i zakupu nowych urządzeń, takich jak: zmywarka czy płyta indukcyjna. Największa korzyść z fotowoltaiki jest wtedy, gdy uda się zwiększyć autokonsumpcję darmowej energii ze słońca. Oddawanie nadwyżek zawsze wiąże się ze pewną stratą.
Rozliczanie z zakładem energetycznym – opust vs. net-billing
To ile prądu produkują panele fotowoltaiczne można podzielić na:
- energię zużywaną bezpośrednio
- nadwyżkę energii przekazywaną do sieci elektrycznej
Wynika to z tego, że panele pracują tylko od wschodu do zachodu słońca i w tym czasie produkują określoną ilość energii, którą nie zawsze zużywamy w danym momencie. Taka nadwyżka trafia wtedy do sieci, a właściciel mikroelektrowni może ją odebrać w ciągu roku z pewnym kosztem. Przy instalacjach o mocy do 10 kW pobierane jest 20% przekazanej energii, a przy takich powyżej 10 kW 30%. Tę utratę energii trzeba wziąć pod uwagę przy obliczaniu mocy instalacji.
Powyższy model rozliczeń dotyczy systemu opustów (net-metering), który obowiązywał przed 1 kwietnia 2022 roku. Prosumenci, którzy założyli instalację przed tym terminem, mogą rozliczać się w tym modelu przez 15 lat od daty pierwszego wprowadzenia prądu do sieci. Osoby, które założyły instalację po 31 marca 2022 r., rozliczają się według zasad net-billingu.
W nowym systemie net-billingowym rozliczenie wygląda inaczej. W tym modelu rozliczamy energię nie w kilowatogodzinach, a w złotówkach. Nadwyżki wyprodukowanej energii elektrycznej są odsprzedawane po rynkowych stawkach, a wypracowany w ten sposób fundusz może służyć do zakupu energii w późniejszym czasie. Rozliczenie net-billingowe jest w większości mniej korzystne niż net-meteringowe, dlatego warto pożytkować jak najwięcej prądu na potrzeby własne. O tym, jak zwiększyć autokonsumpcję, dowiesz się z naszego artykułu.
Efekt fotowoltaiczny, dzięki któremu z promieniowania słonecznego powstaje energia elektryczna, został odkryty już w 1839 roku przez Aleksandra Becquerela.
Jak obliczyć moc paneli fotowoltaicznych?
Najlepszym rozwiązaniem byłby wybór instalacji o mocy, która pokryje całkowicie nasze zapotrzebowanie na energię elektryczną. Do obliczeń przy projekcie instalacji fotowoltaicznej możemy przyjąć:
- Dla minielektrowni o mocy do 10 kW - 1,25 kWp mocy instalacji na każde zużyte 1000 kWh prądu w ciągu roku
Przykład:
Jeżeli oszacowaliśmy nasze zużycie na 2000 kWh rocznie, to musimy zamontować instalację o mocy 2,5 kWp.
Obliczenia:
2000 : 1000 = 2
1,25 kWp * 2 = 2,5 kWp
- Dla minielektrowni o mocy od 10 do 40 kW - 1,41 kWp mocy instalacji na każde zużyte 1000 kWh prądu w ciągu roku
Możemy też skorzystać ze wzoru:

Odpowiadając na pytanie o mocy instalacji fotowoltaicznej, warto wspomnieć o mocy samych paneli fotowoltaicznych. Obecnie na rynku dostępne są standardowe moduły o mocy od 350 do 550 Wp, przy czym coraz większą popularnością cieszą się panele z wyższej półki mocy (450-550 Wp). Wybór paneli o większej mocy jednostkowej pozwala na zainstalowanie mniejszej liczby modułów, co przekłada się na oszczędność miejsca na dachu oraz krótszy czas montażu. Dowiedz się więcej o mocy paneli fotowoltaicznych.
Jaka powierzchnia instalacji fotowoltaicznych?
Przy planowaniu montażu paneli fotowoltaicznych trzeba przeanalizować warunki jakie mamy. Istotna jest strona, w którą panele będą zwrócone, możliwość pojawienia się cienia i dostępna powierzchnia. W przypadku zacienienia lub zwrócenia paneli na zachód moc instalacji powinna być większa niż wcześniej obliczona.
Wymiary paneli fotowoltaicznych są istotne przy planowaniu instalacji. Standardowe moduły monokrystaliczne mają najczęściej wymiary około 1700-2000 mm długości i 1000-1100 mm szerokości, przy grubości wynoszącej zaledwie 30-40 mm. Wymiary paneli mogą się różnić w zależności od producenta i modelu, dlatego przed zakupem należy dokładnie sprawdzić specyfikację techniczną.
Możliwa do wykorzystania powierzchnia na dachu determinuje ilość zamontowanych na nim paneli słonecznych. W przypadku, gdy powierzchnia jest zbyt mała trzeba rozważyć umieszczenie ich na ziemi. Dla przykładu instalacja fotowoltaiczna 3 kW zajmie około 13 m2 a taka o mocy 10 kW to już około 45 m2.

Jakie są skutki nieodpowiednio dobranej mocy paneli fotowoltaicznych?
W przypadku montażu instalacji fotowoltaicznej o zbyt małej mocy wytwarzane przez nią ilości energii mogą okazać się niewystarczające do pokrycia potrzeb odbiorcy. Wtedy brakujący prąd pobierany jest z sieci energetycznej, a rachunki rosną.
Kiedy zainstalujemy fotowoltaikę o zbyt dużej mocy, może okazać się, że nie zdążymy wykorzystać całej energii w ciągu roku. Trafi ona do sieci, a my nie będziemy mieć z tego dodatkowych korzyści. W przypadku net-billingu za niewykorzystaną część depozytu możemy natomiast otrzymać zwrot pieniędzy. Maksymalny limit to 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu, którego dotyczy zwrot nadwyżki. Uwaga! Procent ten naliczany jest od wartości energii wprowadzonej do sieci, a nie od niewykorzystanej nadpłaty. Próg opłacalności nadprodukcji w systemie net-billingowym wynosi więc wartość energii pobieranej + 25%.
Przy dobrze dobranej instalacji miesięczne rachunki mogą wynieść tylko kilkanaście zł. W kolejnym artykule więcej o kosztach instalacji fotowoltaicznej.
Koszt instalacji fotowoltaicznej koszty serwisu i przeglądów
Obliczając koszt instalacji fotowoltaicznej nie można zapomnieć o regularnym serwisie i przeglądach instalacji fotowoltaicznych. Są one kluczem dla utrzymania ich optymalnej wydajności przez długie lata. Zaleca się przeprowadzanie profesjonalnego przeglądu przynajmniej raz w roku. Najlepiej aby odbyły się przed sezonem letnim, kiedy produkcja energii jest najwyższa.
Podczas takiego przeglądu specjalista sprawdza stan techniczny paneli, konstrukcji montażowej, okablowania oraz falownika, a także wykonuje pomiary elektryczne. Regularne czyszczenie paneli z kurzu, pyłków czy ptasich odchodów może zwiększyć wydajność instalacji nawet o 5-10%. Warto również monitorować na bieżąco produkcję energii, gdyż nagły spadek może świadczyć o usterce wymagającej szybkiej interwencji serwisowej.