Planujesz kupić pompę ciepła, instalację fotowoltaiczną lub szybką ładowarkę do samochodu elektrycznego? Rodzaj Twojej instalacji elektrycznej ma ogromne znaczenie. W wielu przypadkach instalacja jednofazowa będzie sporym ograniczeniem. Sprawdź, czym różni się
- Instalacja jednofazowa jest prostsza i tańsza, ale ma ograniczenia.
- Jeśli zamierzasz używać urządzeń o dużej mocy, wybierz instalację trójfazową.
- Zmiana z układu jednofazowego na trójfazowy jest możliwa, ale kosztowna i wymagająca sporych przeróbek domowej instalacji.
- Zmień dotychczasowego sprzedawcę prądu i oszczędź na rachunkach.
Instalacja elektryczna trójfazowa
Podstawową cechą odróżniającą instalację trójfazową od jednofazowej jest wysokość napięcia. Układ trójfazowy, zwany także „siłą”, ma napięcie 400 V, podczas gdy w instalacji jednofazowej wynosi ono 230 V. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu trzech przewodów fazowych dostarczających prąd.
Łącznie współczesne instalacje trójfazowe składają się z pięciu przewodów: 3 fazowych (L1, L2, L3), przewodu neutralnego (N) oraz przewodu ochronnego (PE). Dawniej stosowane były również instalacje czteroprzewodowe, bez przewodu ochronnego. Do zasilania urządzeń instalacją trójfazową służy specjalna, pięciobolcowa wtyczka siłowa 400 V.
Instalacja elektryczna jednofazowa
Instalacja jednofazowa jest znacznie popularniejsza i stosuje się ją powszechnie w jednorodzinnych gospodarstwach domowych oraz mieszkaniach. Posiada napięcie 230V, stosowane we wszystkich standardowych gniazdkach w Polsce. Umożliwia przesył mocy do 6 kW i jest wystarczająca do zasilenia większości domowych urządzeń.
W przypadku systemu jednofazowego stosuje się trzy przewody: przewód fazowy, neutralny i ochronny. W wielu starszych mieszkaniach i domach jednorodzinnych instalacja jednofazowa składa się z dwóch przewodów: jednego przewodu fazowego i jednego przewodu PEN. Pełnił on funkcje zarówno robocze, jak i ochronne.
Jak sprawdzić jaką mam instalację elektryczną?
Aby ustalić, czy posiadasz instalację jedno- czy trójfazową, możesz sprawdzić kilka miejsc. Jednym z nich jest skrzynka bezpiecznikowa. W instalacji trójfazowej znajdziesz trzy oddzielne bezpieczniki lub wyłączniki, każdy dla innej fazy. W instalacji jednofazowej zastosowany jest tylko jeden bezpiecznik. W starszych instalacjach z jedną fazą można znaleźć także dodatkowy, drugi bezpiecznik, który stosowany był w układach TN-C.
Rodzaj instalacji elektrycznej można też sprawdzić przy liczniku energii. W przypadku trzech obwodów licznik ma zwykle więcej zacisków niż ten przeznaczony dla instalacji jednofazowej. Informacje o domowej instalacji znajdziesz też w dokumentacji elektrycznej budynku. O tym, że masz w domu tzw. siłę, świadczy również obecność gniazda 400 V.
Kiedy sprawdzi się instalacja jednofazowa?
Jednofazowa instalacja elektryczna sprawdza się głównie w mieszkaniach oraz niewielkich domach, gdzie zużycie prądu jest niewielkie. Jeśli używasz kuchenki gazowej, masz ogrzewanie inne niż elektryczne i nie planujesz zakupu energochłonnych urządzeń, jedna faza najpewniej wystarczy. Koszt instalacji jednofazowej jest niższy, więc często nie ma sensu przepłacać. Musisz jednak liczyć się z tym, że w przyszłości może się to okazać ograniczeniem.
Kiedy sprawdzi się instalacja trójfazowa?
Wykorzystanie urządzeń elektrycznych o dużym poborze mocy, takich jak kuchenki indukcyjne, pompy ciepła, przepływowe podgrzewacze wody czy klimatyzatory, zazwyczaj wymaga podłączenia do instalacji trójfazowej. Prąd trójfazowy wykorzystywany jest także do zasilenia wielu urządzeń warsztatowych. Warto pamiętać, że z prądu jednofazowego korzysta się w układach o poborze mocy do 6 kW, a w nowoczesnych budynkach przekroczenie tej mocy jest bardzo proste.
Trzy fazy zalecane są również wówczas, gdy chcesz zainstalować fotowoltaikę o mocy wyższej niż 3,68 kWp. Takie instalacje wymagają falownika trójfazowego.
Kiedy warto przejść z instalacji jedno- na trójfazową?
Montaż trzech obwodów elektrycznych prądu wymaga sporych przeróbek instalacji, dlatego najlepiej zdecydować się na taką modernizację podczas remontu domu. Warto to zrobić zwłaszcza wtedy, gdy planujesz instalację urządzeń o wysokim poborze prądu, np. płyty indukcyjnej, ogrzewania elektrycznego czy wallboxa do ładowania auta elektrycznego.
Przejście z instalacji jedno- na trójfazową jest również wskazane, gdy doświadczasz przeciążeń instalacji jednofazowej. Zauważysz to m.in. po częstym wybijaniu bezpieczników lub przygasaniu światła po włączeniu urządzeń elektrycznych o dużej mocy.
Instalacja trójfazowa, a wysokość rachunków
Zmiana instalacji jednofazowej na trójfazową nie wiąże się ze znacznymi podwyżkami rachunków. Są one uzależnione głównie od zużycia energii i taryfy ustalonej ze sprzedawcą prądu. Dodatkowe opłaty za dystrybucje są zazwyczaj niewielkie. Przesyłanie energii elektrycznej 3 fazami jest natomiast stabilniejsze i generuje mniej strat.
Pamiętaj jednak, że przejście na instalację trójfazową wiąże się często z wykorzystaniem bardziej energochłonnych urządzeń, więc ostatecznie rachunki mogą być wyższe. Wynika to jednak tylko z tego, że jesteś w stanie zużywać więcej prądu.
Co warto wiedzieć o ograniczeniach jedno- i trójfazowych instalacji?
Największym ograniczeniem układów jednofazowych jest niewielka moc przyłączeniowa. Zazwyczaj jest to 6 kW, a przekroczenie tej wartości należy do wyjątków. Może się więc okazać, że jednoczesne włączenie zmywarki, piekarnika, pralki i czajnika elektrycznego skończy się wybiciem bezpieczników. Co więcej, utrudnione będzie nawet włączenie wszystkich pól grzewczych kuchenki indukcyjnej. Maksymalna moc indukcji to często 7,2 kW.
Zastosowanie trzech obwodów elektrycznych prądu przemiennego też nie jest rozwiązaniem pozbawionym wad. Wybierając rodzaj układu z trzema fazami, musisz liczyć się z nieco droższą eksploatacją i wyższymi kosztami początkowymi. Większe zapotrzebowanie na prąd wiąże się przy okazji z wyższymi wymaganiami dotyczącymi zabezpieczeń i aparatury kontrolno-pomiarowej.
Którą instalację wybrać?
Powyższe porównanie obu instalacji z pewnością pomoże Ci zadecydować o tym, którą z nich wybrać. Jeśli wykorzystujesz prąd jedynie do zasilania oświetlenia oraz kilku urządzeń AGD i RTV, jedna faza najpewniej będzie wystarczająca. Zwłaszcza że sprzęt domowy z roku na rok staje się coraz bardziej energooszczędny.
Jeśli jednak Twój dom ma być wyposażony w klimatyzację, kuchnię indukcyjną, piekarnik elektryczny i wiele innych nowoczesnych urządzeń o wysokiej mocy, lepszym rozwiązaniem jest instalacja trójfazowa. Daje zdecydowanie większe możliwości na przyszłość, dzięki czemu nie musisz się martwić potencjalną modernizacją układu za kilka lat.
Szukasz oszczędności na energii elektrycznej?
Niezależnie od rodzaju instalacji, warto monitorować rachunki za prąd. Są one jednak zależne nie tylko od zużycia prądu, ale i rodzaju taryfy. W porównywarce cen prądu Rachuneo znajdziesz najlepsze oferty, dzięki którym realnie zaoszczędzisz. Wybierz najlepszego sprzedawcę prądu już dziś!
